Deze week zie ik telkens die zure, zunige blik van Dijsselbloem en die donkere, doordringende van Varoufakis. Twee culturen die botsen. Het gaat niet alleen over geld. Griekenland moet in het gareel van Europa, ze moeten net als wij zijn. Het is de zendelingen mentaliteit van de Nederlandse cultuur die ik zie en het vrijheidbeginsel van de Grieken. Ze lieten zich altijd onderdrukken en nu weer, vandaar die diep gewortelde strijd voor vrijheid. Laat ons zijn wie we zijn. De puber tegen de kritische ouder, zoals ze dat in de transactionele analyse noemen. Hoe meer wijzend vingertje, hoe meer opstand.
Ik herinner me mijn eerste jaren in Epidavros. Ik reisde alleen en dat is voor Grieken niet gezellig genoeg. De Griek houdt van Parea = gezelschap. Overal werd ik uitgenodigd aan grote tafels, met families, buren, vrienden samen aan het diner. Er werd veel en hard gepraat, gelachen en op tafel gedanst. Voor ik het wist was ik helemaal thuis in het dorp. Maar betalen, ho maar, ik mocht nooit betalen. Niet in de kroeg, niet in het restaurant. Leuker nog, de mannen van de verschillende gezinnen aan tafel vochten om de rekening te mogen betalen. Als ik opperde mijn aandeel te betalen, werden er grappen gemaakt over ‘Going Dutch’. En voor de hele tafel betalen? Dat gevecht had ik bij voorbaat al verloren.
Ik moest slim zijn om van mijn eigen schuldgevoel af te komen. Zo sloop ik eens vlak voor het einde van de maaltijd naar de kassa en betaalde voor de hele tafel. Zenuwachtig nam ik weer plaats en wachtte op wat komen ging. Ik dacht voor een aangename verrassing gezorgd te hebben, maar het bleek heel anders uit te pakken. Verontwaardiging, dat mocht ik nooit meer doen, ze voelden zich beledigd, alsof ze het zelf niet konden betalen. Ik had hen hun favoriete gevecht om de rekening ontnomen. Gelukkig werd er ook gelachen om die zunige Nederlanders die Going Dutch propageerden en mijn actie uit schuldgevoel, want dat hadden ze wel in de gaten.
Jij bent onze gast!! Knoop dat goed in je oren! Ik heb het nooit meer durven doen.
Nu gaan alle Grieken Dutch. Hun eigen waarden hebben plaats gemaakt voor de Nederlandse. En dat doet pijn, meer pijn dan de armoe in hun zak. Trots, vier het leven en gastvrijheid hebben plaats gemaakt voor schaamte, schaarste en stilte. Met de hele familie uit eten gaan, dat doe je niet meer, en dat is niet alleen vanwege het gebrek aan geld, maar vooral om de schaamte dat je niet gul kunt zijn. Donkere blikken in plaats van hartelijkheid, eenzaamheid i.p.v. Parea.
En wie betaalt nu de rekening voor de Europese banken? Niet het zunige Nederland, maar de Griek tast diep in de buidel en deze keer niet omdat hij het een eer vind.